Meer dan het gewone

[demaster]

In de Volkskrant van zaterdag 5 maart j.l. stond een artikel over leren op school. Er komen steeds meer bedenkingen tegen het zgn. 'zelf leren' van kinderen. Zolang je de juiste interesses aanboort, gaat het leren vanzelf bepleit deze stroming. Kinderen worden uitgedaagd om veel zelf 'ontdekkend' te leren, ook wel actief leren genoemd. Deze stroming staat tegenover het 'verplicht leren'. Je moet nu eenmaal gewoon leren lezen, rekenen enz. En dat kan veel beter met voldoende sturing door de onderwijsgevende bij het leren. Wat nou uit jezelf leren...?

Dat leren actueel blijft, blijkt wel uit het onderzoek van het NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek). Een onderzoek naar welbevinden en leren op school- kinderen zijn gevolgd vanaf groep 2 t.m. groep 8- laat zien dat kinderen een steeds grotere hekel aan school hebben gekregen en minder gemotiveerd zijn tot leren (bron: JSW jrg '89/1/sept '04).

Ik ben daarom ook van mening dat bepleiters van genoemde stromingen de plank volledig mis slaan. Ze nemen hun leren als universeel product waar iedereen onder te plaatsen is. Ze gaan uit van uitersten op een leercontinuüm zonder naar het kind (lees leerder) te kijken.
Zo staat zelf leren------tegenover------verplicht leren.

Het is onmogeijk die twee vormen van leren tegen over elkaar te zetten er van uitgaande dat je met de één beter leert dan met de ander. Beide manieren kunnen heel actief zijn.
Het gaat er om of je als onderwijsgevende in staat bent kinderen optimaal te laten leren. Dit betekent dat je voor de één meer los moet laten, terwijl de ander verplicht meer moet, willen beiden tot leren komen. Dat past niet direct in een of ander model. Dat vraagt meer. De kunst bij het leren van kinderen is actief naar hun leren te kijken, te observeren, te interpreteren en te handelen.

Discussies over leren krijgen pas echt betekenis als ook de vaardigheden van de onderwijsgevende ter discussie staan.

Meester Erik beschrift drie klassen. Van die klassen is hij meester geweest. Eerst had hij groep 4, het jaar daarop groep 7 en vervolgens groep 'de leeuwen' op het ZMLK..

Groep 4. Op het bord staat een weekprogramma. Kinderen werken zelfstandig volgens een vaste struktuur aan het programma. Er is veel overleg en samenwerking mogelijk. Er zijn 'uitvallers' in de groep.
Groep 7. Op het bord staan de klassenregels. Het is een moeilijke groep die veel ruzie zoekt. Ze zijn redelijk coöperatief als ze veel stof te verwerken krijgen. Er is weinig samenwerking. Er zijn 'uitvallers' in de groep.
De leeuwen. Op het bord staan de dagen van de week. Ieder kind heeft een eigen map Een ieder werkt bij de leervakken op zijn/haar niveau. Er zijn 'uitvallers' in de groep.

Leren is veel meer een wisselwerking tussen leraar, groep en individu. Het is meer dan één of ander model. Noch modelleerlingen, noch modelleraren bestaan.

Die vorm van leren vraagt net iets meer dan het gewone.