Mentorgesprekken

[tientje]

Wij gaan dit jaar in groep 7/8 'proef' draaien met 'mentorgesprekken'.
Dat betekent dat we gepland met elke leerling een gesprekje moeten voeren.
Om zo op een positieve manier te vragen aan het kind heo het gaat op school,
wat het lastig vindt en moeilijk etc.
Wie van jullie heeft daar ervaring mee?

[Joke]

Artikel: In de wandelgangen wordt recentelijk door leerkrachten regelmatig geklaagd over deze gesprekken. "Vroeger waren ze leuk en swingend en inspirerend, maar de laatste tijd is de lol er een beetje af." De gesprekken zijn routineus geworden en duren steeds korter. Ze lijken voor kinderen weinig betekenisvol te zijn, en dat zouden ze wel moeten zijn is het idee.

Dan brengt iemand het probleem in de teamvergadering in. De onvrede blijkt breed te zijn, zonder dat men deze precies kan duiden. Het gevoel dat de oude 'schwung' terug moet komen, blijkt bij iedereen te bestaan. Wat wilden we ook al weer, toen we ermee begonnen?

Na de situatie enige tijd samen verkend te hebben, vraagt een van de leerkrachten: "Wat willen de kinderen eigenlijk, en hoe vinden die dat het nu gaat?" Het is even stil. In die stilte liggen de erkenning van de kinderen en de zelfreflectie van de deelnemers aan het gesprek voor het opscheppen.

De daarop volgende weken worden in alle groepen en door alle leerkrachten gesprekken gevoerd met kinderen over de mentorgesprekken. Ook de kinderen blijken veel kritiek te hebben. Vooral het gevoel dat ze niet erg serieus worden genomen, en dat de verhouding tussen kind en leerkracht soms erg onduidelijk is, springen er uit.

Op een school wilde het team bijvoorbeeld weten hoe de mentorgesprekken door de leerlingen worden gewaardeerd. Op dinsdagmiddag tussen half vier en vier uur komt het team kort bij elkaar om deze vraag nog even te bespreken. Ze spreken af dat de volgende ochtend iedereen in de eigen groep twee momenten van zelfstandig werken of groepswerk creëert. Tijdens dat moment worden twee groepjes van drie leerlingen even kort geïnterviewd. De leerlingen worden willekeurig gekozen. Tijdens de teamvergadering op woensdagmiddag rapporteert elke leerkracht in een groepje van vier collega's de uitkomsten uit de interviews. De meest opvallende zaken daaruit worden op een flap gezet. Deze flappen worden plenair toegelicht en op grond van een gemeenschappelijk gesprek worden een beperkt aantal belangrijke conclusies getrokken en afspraken gemaakt ten aanzien van een wijziging in het voeren van de mentorgesprekken de komende weken.
Aan het eind van de middag heeft het team een gemeenschappelijke slag gemaakt en een nieuw plan ten aanzien van de mentorgesprekken. In een dag heeft men de hele onderzoekscyclus doorlopen.

Aan de andere kant lijkt het dilemma niet op te lossen omdat het om twee soort kennis gaat. De leraren die het onderzoek op de school van mijn collega deden ontwikkelden 'algemene kennis' gebaseerd op interviews met verschillende personen. Die kennis was niet (meer) bruikbaar. De leraren verbeterden hun onderwijs door gebruik te maken van eigen ontwikkelde kennis, gebaseerd op 'hun eigen observaties'. Dat is 'specifieke kennis' die alleen voor de betreffende leraar bruikbaar is en die voor een groot deel impliciet blijft. Dit wordt ook wel 'tacit' (zwijgende) kennis genoemd.

Van de algemene kennis kan ieder gebruik maken maar die is niet altijd bruikbaar en de specifieke kennis is bruikbaar maar niet altijd toegankelijk. Dat is wellicht het echte dilemma waar mijn collega tegenaan liep.

Vragen hierbij:

1. Kan onderzoek korter door de verschillende stappen in de tijd meer te comprimeren?
2. Is de meest bruikbare kennis voor verbetering van onderwijs wellicht ontoegankelijk voor anderen?

In een nieuwe bijeenkomst worden alle gegevens op een rij gezet: de bedenkingen van de kinderen, de oorspronkelijke bedoelingen en de onvrede van de leerkrachten. Met deze ingrediënten wordt een nieuwe opzet beschreven, die wordt uitgeprobeerd en geëvalueerd. Daarna wordt de opzet vastgelegd in het schoolplan. Nieuwe leerkrachten worden geschoold en getraind.

Achteraf is er een goed gevoel bij het team. Het heeft even geduurd, maar nu is toch de 'schwung' terug. Ze hebben niet even de knelpunten bedacht en het daarna anders gedaan, een werkwijze die ze meestal hanteren, maar dit keer hebben zij grondig tijd besteed aan een analyse en het zoeken met de kinderen naar een oplossing. Wat was de succesformule van deze operatie? Hoe hebben we de mentorgesprekken op de schop genomen?

Ieder schoolteam kan onderzoeker zijn in de eigen werksituatie. De cyclus ligt klaar, gekoppeld aan de eigen vraagstelling in de school: Wat is de gemeenschappelijke ambitie, wat is onze vraagstelling? Hoe verzamelen we gegevens, bij wie en hoe leggen we ze vast? Welke betekenis verlenen we aan deze gegevens, welke handelingsconsequenties willen we daaraan verbinden en dan Actie!

Met gedegen onderzoek van de eigen praktijk kan alles op de schop!

(o.a. uit http://www.onderwijsmaakjesamen.nl/inde ... temID=1651 )

[lindat]

Ik zelf voer al twee jaar coachgesprekken met de leerlingen. Ik denk dat het op hetzelfde neer komt als mentorgesprekken.
Ik bespreek de werkhouding van de kinderen en ook wat algemene zaken in de klas.
Ook hebben wij per week een speerpunt in de weektaak staan, hier moeten de kinderen deze week extra aandacht aan besteden. Dat speerpunt gaat over iets wat met de klas te maken heeft. Bijvoorbeeld:
- Vind je dat de juf goed uitlegt?
- Vind je de meeste taken erg moeilijk of erg makkelijk?
- Vind je dat er een prettige sfeer hangt in de klas?
- Vind je dat er in de klas rustig genoeg gewerkt wordt?
Wanneer ik geen gesprekstof meer heb met een kind, bespreek ik vaak de speerpunten. Dan heb je altijd iets om over te praten. De kinderen maken aan het einde van het gesprek een kort verslagje en noteren ook aan welk leerpunt ze de komende tijd gaan werken. Dit wordt allemaal bijgehouden in een logboek. Ik vind het altijd heel leuk om te doen en merk ook dat de kinderen het leuk vinden om even met je te komen kletsen. Ik houd deze gesprekken ongeveer eens in de drie weken, maar met sommige kinderen hebben ik sneller een vervolggesprek omdat die meer sturing nodig hebben.
Ik zou je al die speerpunten best een keer kunnen mailen.