materiaal cijferend aftrekken groep 6

[juf hetty]

Op dit moment is mijn groep 6 bezig met cijferend aftrekken.
De methode biedt dit aan volgens de lange manier:
853
694
---- -
-1
-40
200
___ +
159

Sommige kinderen 'zien' / snappen niet wanneer er een tekort is.
Al heel snel wordt overgegaan op de verkorte manier (inwisselen). De zwakkere kinderen laat ik wel de lange manier gebruiken...

Nu ben ik op zoek naar manieren om dit concreet te maken. Materiaal dus!
Ik weet dat vroeger vaak een abacus werd gebruikt.
Is dat een goede manier? Of heeft er iemand nog andere ideeën?

[Joke]

Persoonlijk denk ik dat het gebrek aan inzicht voortkomt uit het feit dat een leerling niet begrijpt hoe de som daadwerkelijk in elkaar zit.
Ik probeer dus al heel vroeg duidelijk te maken welk getal je 'bezit' en hoeveel je daarvan weg moet geven.
In groep 3 en 4 sprak ik vroeger dan over flippo's, knikkers of snoepjes, nu zullen dat waarschijnlijk voetbalplaatjes o.i.d. zijn.
Vaak tekende ik dan om het eerste getal een '(knikker)'zak op een kladblaadje: hierin zitten de knikkers, die zijn allemaal van jou.
(Of andersom: dit zijn mijn knikkers maar jij mag er ..... van hebben, dat maakt niet uit natuurlijk.)
Het begrip 'jij krijgt nog wat van mij', want ik heb je er 4 beloofd en pas 3 gegeven wordt daardoor later een stuk duidelijker.
(Of 'ik krijg nog wat van jou', want je hebt mij er 90 beloofd en je geeft me er maar 50, afhankelijk van wie de 'knikkers' bezit. )
Ik deed ook altijd heel overdreven dramatisch: Dat is niet eerlijk, ik zou er 4 krijgen en je geeft er maar 3. Stampvoeten en
Dat was wel lachen en het bleef daardoor beter hangen.


Concreet materiaal? MABmateriaal, je weet wel, van die blokjes: lossen, staafjes van 10, blokken van 100
Een abacus is in principe net zo abstract als de som zelf en vereist ervaring, waardoor je het naar mijn idee alleen nog maar moeilijker maakt.
Met MABmateriaal kun je juist zo mooi met eenheden, tientallen en honderdtallen duidelijk maken wat er gegeven wordt.
Hiermee kun je ook goed duidelijk maken waarom er een 9 staat en 90 bedoeld wordt enz.
(Het enige bezwaar vind ik aan het eind het inwisselen van de '- getallen', want dan moet je vaak eerst even inwisselen.)

Nog een tip: vaak is gebleken dat ze die sommen in de BB wel kunnen maken als het om geld gaat. Ook de moeite waard om in de BB eens te proberen.
Dit kun je ook als concreet materiaal inzetten.
Over doelen gesproken (onlangs in een ander topic) ... met geld kun je duidelijk maken hoe belangrijk het is als je twee getallen goed van elkaar kunt aftrekken.
Misschien kun je vooraf een leuke som bedenken waarop de leerling zichzelf een hoop te kort zou doen als hij/zij het op zijn manier zou uitrekenen. Een stok achter de deur.

[Anita]

En ik zou juist wel aanbevelen om het direct verkort te gaan doen. Met de lange manier raken de zwakkere kinderen vaak alleen nog maar meer in de war. Bij bovenstaande som krijg je ineens -1, en -40. Dat is niet bepaald handig als je geen flauw idee hebt wat je je hierbij voor moet stellen.
Ik gebruik hier altijd de abacus bij en dat vinden mijn kinderen heel duidelijk. Ik geef het altijd zo aan:

De dropjesfabriek levert dropjes aan.
De rij van de lossen: losse dropjes
Tientallen: rolletjes drop waar er tien in zitten
Honderdtallen: zakjes waar 10 rolletjes in zitten
Duizendtallen: dozen waarin 10 zakjes zitten.
Dit maak ik dan ook visueel door het te tekenen bij de eerste aanbieding. (Nog beter - laat het zien met dropjes!)

Vervolgens gaan we aan het werk.
853
694 -
----

Als je 3 losse dropjes hebt kun je er geen 4 afhalen. Dus wat doe je? Je pakt een rolletje drop en scheurt het papier eraf. Dit doe je ook handelend op de abacus.
nu heb je
4 13
8 (5) (3)
6 9 4 -
---------

Als je 13 dropjes hebt kun je daar 4 dropjes afhalen.

Maar nu heb je maar 4 rolletjes drop over terwijl je er 9 nodig hebt. Dan maak je maar een zakje open. Etc.

In feite breng je zo iedere som terug tot 'rekenen tot 20'.

[JufH]

ik bood ook vrij snel de verkorte versie aan... Ik noemde het altijd lenen bij de buren!

[bovenbouwjuf]

En ik noem het altijd een rolletje pepermuntjes bij de buurvrouw lenen Dus eigenlijk hetzelfde.
En dan mogen ze zelf bedenken of ze dan naar de lelijke of de mooie buurvrouw gaan thuis

[Joke]

Ik zou de abacus alleen maar inzetten als er op school al mee gewerkt wordt.

[Anita]

Hoe bedoel je dat? Dat is juist het materiaal dat ideaal is voor dit soort sommen dus ik gebruik hem altijd bij dit soort sommen.

[Joke]

Niet voor elk kind is dat verduidelijkend. Sommige lln. doorzien dit niet op een ogenblik dat ze al problemen hebben met iets anders van rekenen. Dan wordt het aanbod van nieuwe dingen te groot. Dus alleen als je daar regelmatig mee werkt, zou ik hem erbij pakken, maar dat doe jij toch, dus bij jou is dat geen belemmering.
Bij ons op school werd de abacus nooit ingezet, dus dan vlogen die ogen van schrik open als je met zo'n gevaarte aan kwam zetten.

[justme27]

Ik heb de abacus juist gebruikt om het inwisselen te laten zien aan de kinderen. Veel snapten het al snel, voor de kinderen die het moeilijk bleven vinden, werkte ik met een kleine abacus die ze dan konden pakken. Heeft een aantal kinderen bij mij in de groep erg geholpen.
Ook was het al snel verkort cijferen bij mij (lenen bij de buren inderdaad).
Wij zijn nu al bezig met het cijferend vermenigvuldigen en dat vinden ze helemaal super!
Nu nog even op de langere manier, maar ik ga binnenkort ook de snellere manier aanbieden.

[Joke]

Hebben we nou met z'n allen door waar we mee bezig zijn? Laat ik het even op een rijtje zetten, want onze antwoorden zijn nu erg verwarrend.
Hetty vraagt concrete materialen om de begrippen -3 en -40 aan te tonen en nu komen er allemaal antwoorden om op een versnelde manier af te trekken en te lenen.
Geen wonder dat onze antwoorden knap door elkaar beginnen te lopen.

Om -3 en -40 aan te tonen met concreet materiaal zou ik geen abacus inzetten. Dit kun je naar mijn idee het best laten zien met MABmateriaal of geld.

Om het lenen op zich te verduidelijken is de abacus een hele goede manier, maar gebruik hem dan wel altijd in die situaties van de laagste groepen af aan.
Een abacus kan heel erg vreemd op kinderen overkomen als ze er nog nooit een hebben gezien.

Ik hoop dat iedereen mijn reacties nu beter begrijpt.

[Anita]

Volgens mij is het andersom. Hetty vertelt dat ze juist de zwakke kinderen de lange manier laat gebruiken en we proberen uit te leggen dat het juist voor die kinderen duidelijker is om het direct verkort te doen.
En de abacus krijgen ze bij mij in de groep voor het eerst te zien en dan zijn ze blij en dankbaar met zo'n hulpmiddel, ze schrikken er echt niet van.

[Joke]

oké

[Robje]

Ik ben ook voor de korte manier zoals Anita hem uitlegt (dropjes) maar ik gebruik er geen abacus bij. Enerzijds omdat ik er nog geen heb zien staan op school, anderzijds omdat kids ook wel eens de mist ingaan met lenen (vullen aan tot 10-tal ipv er 10 bij te doen).
Ik heb nu een gr6 met een paar zwakkere rekenaars. Door juist consequent op het hte-schema te wijzen kunnen ze foutloos deze sommen oplossen; de beter lln die het op hun "eigen manier" op mogen lossen gaan vaker de mist in bij grote + en - sommen omdat ze denken dat ze het uit hun hoofd kunnen; nu ze zien dat de zwakkere rekenaars beter presteren bij dit soort sommen zat gisteren de hele klas bij de toets alles netjes in een hte-schema te proppen; lekker abstract, maar foutloos. Als het nodig is de euro of rolletjes snoep erbij, maar dat verhaal kennen ze inmiddels wel....