door MargreetO op 12 nov 2009, 09:47
Hoogbegaafden denken anders en leren ook anders dan de meeste anderen. Ik ben zelf hoogbegaafd en mijn oudste dochtertje (4) vermoedelijk ook. Leren is een black box, ik kan zelf niet uitleggen hoe ik leer. Mijn dochter ook niet, je kunt iets niet, dan ga je er over nadenken, en een paar dagen later kun je het wel. Zonder oefenen, zonder herhaling. Als kind weet ik nog dat ik herhaling echt verschrikkelijk vond. Net als het voorbeeld hierboven: waarom al die rijtjes maken, ik heb toch al aangetoont dat ik het trucje beheers? Zeer doelgericht dus: wel iets willen doen als duidelijk is dat je moet aantonen dat je dit moet kunnen, en dan weer verder willen, niet weer hetzelfde, verder, vooruit, zeer spatieel denken.
Voorbeeld, mijn dochter wilde fietsen zonder zijwieltjes, maar dat lukte (uiteraard) niet meteen de eerste keer. De fiets bleef staan, ze wilde niet oefenen, niet fietsen. Een paar weken later zegt ze dat ze graag wil fietsen. Wij beantwoorden dat dat goed is, maar dat we niet zijwieltjes gaan plaatsen. Nee dat was ook niet nodig. En ze fietst weg, niet wiebelen, niet vallen, alsof ze al maanden had geoefend. Ze bleef een paar dagen fietsen. Toen vond ze dat ze het zelf ook goed genoeg kon, en nu hoeft ze niet meer te fietsen vind ze, want ze kan het al. (Voor fietsen kun je elk ander werkwoord invullen: schrijven, tekenen, kleuren etc etc).
Ik denk dat echt discriminerende verschillen tussen begaafdheid en hoogbegaafdheid zijn: het spatieel denken (thinking forward), creatief denken (creatieve oplossingen verzinnen, niet standaard), en ook op zeer jonge leeftijd al uitzonderlijk lang taakgericht kunnen zijn (mits interesse voor het onderwerp). En vaak een beetje raar, vreemde humor, het zijn kinderen waarvan veel mensen die het kind nog niet goed kennen, denken: ik weet niet goed wat ik daarmee moet, wat een vreemd kind. Pas in een later stadium kunnen mensen deze kinderen waarderen en vinden ze bijzonder en vaak ook wel leuk, maar in het begin niet.
Als leerkracht helpt je dit niet veel, behalve het gegeven dat is ondergesneeuwd in het onderwijs: je moet ook op je eigen gevoel en waarnemingsvermogen durven vertrouwen. Ik heb dingen proberen te beschrijven die je kunt herkennen als je je daarvoor even de kans geeft.