Omgaan met Cito woordenschat

[Sowieso]

Hallo allemaal,

Bij mij op school wordt Cito woordenschat afgenomen. Bij ons op school is de afspraak dat de woorden uit deze toets worden aangeboden tijdens de woordenschatlessen uit de taalmethode. Tussen woorden aanbieden en woorden aanbieden zit volgens mij nogal een verschil, en ik vind dat woorden aanbieden ondertussen meer woorden inoefenen begint te worden. Ik ben al jaren tegen het aanbieden/oefenen omdat de woordenschattoets volgens mij nu meer een reproductietoets wordt. Vorig jaar had ik een leerling met 0 fouten op de toets, maar ik vroeg me af of dat ook het geval zou zijn als ik de woorden niet aangeboden had.
Dit jaar ben ik eigenwijs geweest: Ik heb tegen de afspraak op school in geen woorden uit de toets aangeboden. Het resultaat is nu wel dat de scores op de toets heel erg laag zijn. Heel veel V-scores en een heel intelligente leerling die op alle toetsen een I+ score haalde scoorde 'maar' een II. Landelijk gemiddeld haalde mijn groep een V-.

Zelf ben ik van mening dat deze woorden niet geoefend moeten worden, maar als andere groepen/scholen dat wel doen kan ik me voorstellen dat de norm zich daar op aanpast. Daarnaast weet ik ook dat achterin de map van de toets woordenschat spelletjes staan om met de woorden te oefenen. Ook zijn er programma's op Internet met de woorden van woordenschat.

Ik ben benieuwd hoe jullie denken over deze toets en hoe jullie hier op school mee omgaan.

[Anita]

Wij hebben deze toets al jaren geleden afgeschaft om bovengenoemde redenen. Je kunt woorden pas toetsen als ze aangeboden zijn, anders heeft het niets te maken met intelligentie maar met de omgeving waarin je opgroeit... Ga je ze echter gericht aanbieden dan wordt het meer een toetsing van geheugen dan het toetsen van actieve / passieve woordenschat.
Oefenen kan inderdaad op verschillende manieren. Ga je drie weken van te voren de woorden voorbereiden met de kinderen, heb je een lijstje op je bureau en zorg je dat je bepaalde woorden van september tot december tenminste 5x gebruikt als leerkracht, ....

[ik-je]

Op de verschillende scholen heb ik CITO woordenschat afgenomen. Maar wij boden dit niet aan, want het geeft dan niet echt een eerlijk beeld.
Vanaf groep 4 werken zorgen we ervoor dat we de woorden van groep 4 consolideren door middel van spelletjes. Ik heb er een aantal gemaakt bij taal actief groep 4, maar speel ook tussendoorspelletjes.

[Anita]

Maar als je het niet aanbiedt geeft het ook geen eerlijk beeld. Sommige kinderen krijgen de woorden thuis aangeboden of lezen veel, anderen komen er niet mee in aanraking. Dit zegt echter niets over intelligentie. Het ene kind hoort een woord vijf keer voorbij komen in een jaar en kan het voortaan plaatsen, het andere kind kan dit dan niet. Dan wordt het een kwestie van intelligentie en/of geheugen.

[Sterre]

Ik ben op internet wel eens oefenbladen tegengekomen met daarin precies de woorden van de citotoets. Daar verbaasde ik me al over. Ik heb nog nooit op een school gewerkt of stage gelopen waar de woorden aangeboden werden. En inderdaad, hele intelligente leerlingen halen niet standaard een hoge score. Daarentegen kunnen gemiddelde leerlingen wel een hoge score halen. Of niet.
Ouders vragen vaak wat ze aan de score kunnen doen. Het is niet iets wat we heel gericht op school aanbieden anders dan bij voorlezen, schooltv of tijdens projecten. Een deel van deze ontwikkeling ligt dan dus ook thuis.

[Sowieso]

Op de verschillende scholen heb ik CITO woordenschat afgenomen. Maar wij boden dit niet aan, want het geeft dan niet echt een eerlijk beeld.
Vanaf groep 4 werken zorgen we ervoor dat we de woorden van groep 4 consolideren door middel van spelletjes. Ik heb er een aantal gemaakt bij taal actief groep 4, maar speel ook tussendoorspelletjes.


Ik begrijp dit niet helemaal. Je biedt de woorden niet aan, maar oefent er wel mee? Dat komt toch op hetzelfde neer, als je tenminste alle kinderen de consolideeroefeningen laat doen. Of laat je kinderen met woorden oefenen zonder er over te praten? Dat is dan toch een beetje hetzelfde als een memorie met Russische woorden?

Maar als je het niet aanbiedt geeft het ook geen eerlijk beeld. Sommige kinderen krijgen de woorden thuis aangeboden of lezen veel, anderen komen er niet mee in aanraking. Dit zegt echter niets over intelligentie. Het ene kind hoort een woord vijf keer voorbij komen in een jaar en kan het voortaan plaatsen, het andere kind kan dit dan niet. Dan wordt het een kwestie van intelligentie en/of geheugen.

Moet woordenschat dan iets zeggen over intelligentie? Het zegt toch gewoon iets over de woordenschat? Woordenschat doe je in mijn ogen op in je omgeving, dat is deels op school, maar voor een groot deel ook thuis. Kinderen die een andere thuistaal dan het Nederlands hebben vaak toch gewoon geen goede woordenschat, en dat blijkt dan toch ook gewoon uit de toets?
Het doel van een toets is voor mij kijken wat een kind kan en niet kan, niet zo hoog mogelijk scoren...

[Anita]

Maar wat is het nut van de toets... Je meet of een kind een aantal woorden kent. Het zegt echter niets over andere woorden.

Wanneer een leerling de ene tekst op een bepaald niveau kan verklanken, kan het de andere tekst in principe ook verklanken. Wanneer een leerling 34x56 kan uitrekenen zal hij ook 46x87 kunnen uitrekenen. Maar wanneer de leerling toevallig weet wat een tafel is wil dat niet zeggen dat hij ook weet wat een stoel is... Voor mij zegt de toets dus helemaal niets, en wat het wel zegt is kennis waar je verder helemaal niets mee kunt.

[Sowieso]

Op zich ben ik het met je eens Anita. Wel denk ik dat de toets een globaal beeld kan geven. Als een kind weet wat een tafel is, is de kans dat hij/zij weet wat een stoel is toch vrij aannemelijk. (En wie de tafel van 8 kent hoeft de tafel van 7 niet te kennen ;-))

Ik vraag me nu wel af: Zit er in de Cito eindtoets niet ook een onderdeel Woordenschat, of zit het in taalopdrachten verwerkt? Vind je dit onderdeel van de toets dan ook onbetrouwbaar?

[Anita]

Daar zit het verwerkt in opdrachten taal/begrijpend lezen waardoor je wel een stukje intelligentie en logica kunt inzetten.

[Robje]

Schoolvoorbeeld van "teaching the test".
Scholen die op die manier de woordenschatscores oppeppen zorgen ervoor dat de lat onnatuurlijk hoog komt te liggen. Ik vind het dan zelfs een bijzondere prestatie dat we zonder oefening aardige scores halen....
Hoe verhouden scores van het lovs zich met de uitslagen van de entreetoets, onderdeel woordenschat?

[Ananas]

Op de school waar ik werk oefenen we de woorden niet, dan zou je inderdaad een vertekend beeld krijgen.
Ik ben het met Anita eens: je kent een woord wel, of niet. Dat zegt niets over andere woorden.
Ook vraag ik me wel eens af of de woorden die getoetst worden wel modern genoeg zijn. Bijvoorbeeld: wie gebruikt er het woord "venster" en "japon" nu nog?

[moimoi]

Wat is het doel van deze toets? Naar mijn mening de kinderen filteren die een goede woordvoorraad hebben en filteren welke kinderen dat niet hebben. Bij twijfel nemen we de TAK af om te kijken of de woordenschat daar wel aanwezig is.
En we nemen zelfs de TAK wel eens af in de eigen taal - kinderen die dan wel een À scoren hebben een goede woordvoorraad, nu nog de vertaling naar t Ned.. Is t in de eigen taal ook onv., dan hebben we te maken met een arm taalmilieu.
En dat is toch wat we weten? Om intelligentie te meten hebben we andere toetsen... De woorden uit de woordenschattoets zijn prima leeftijdsconform.

[Lespakket]

Ik denk dat vooral een goede score op deze toets iets zegt: dat je veel woorden kent, of hun betekenis kunt afleiden. Venster bijvoorbeeld zou nog wel te herleiden zijn tot een raam, als je het woord nog nooit gehoord hebt maar verder wel talig bent.

Nog een voorbeeldje uit groep 3: plaksel. Er stonden tussen de 4 plaatjes een plaatje van een potje lijm, en plakband. Nou, die lijm is het niet, want dat heet gewoon lijm. Dus dan zal het dat andere plak-spul wel zijn, toch? Dat moeten onze taalvaardige kinderen gedacht hebben die deze toch fout hadden

Dus: een kind met een goede score heeft een goede woordenschat. Een kind met een minder goede score heeft niet altijd een minder goede woordenschat. Wat vinden jullie?

[Anita]

Bijne helemaal eens Lespakket, maar daar wil ik dan nog aan toevoegen dat een kind met een goede score ook nog een goed geheugen kan hebben want de leerkracht heeft die woorden op sommige scholen toevallig net uitgebreid besproken in de klas..