Lessen ontwerpen

[FartherAway]

Ken je dat gevoel als student? Je gaat vol goede moed achter je computer zitten om een les voor te bereiden voor op stage. Maar dan: waar zal het over moeten gaan en hoe ga je de les vormgeven?

Ik loop er elke keer weer tegenaan! Vooral nu bij de kleuters vind ik het erg moeilijk. Er is wel een thema, herfst, maar daar is zo'n beetje alles al 3 keer over uitgekauwd.
Ook weleens bij het ontwerpen van lessen in hogere groepen trouwens. Dat je lessen moet geven waarbij je start met helemaal niets en vanuit daar een hele les op moet bouwen. Ik kan dan uren achter mijn computer zitten, zoekend naar van alles, maar net niet het goede kunnen vinden. Ik vind dat zo ontzettend zonde van mijn tijd, vooral als je bedenkt dat sommige lessen binnen 10 minuten bedacht zijn.
Hoe kijken andere studenten hier tegenaan en nog belangrijker: hoe ga je hiermee om? Misschien dat sommigen van jullie bepaalde 'tactieken' hebben voor het ontwerpen van een les. Hoe geef je jouw les stap voor stap vorm?

Ik zit nu namelijk alweer een uur achter de computer, maar heb nog geen woord op papier staan...

[Joke]

Ik kijk meestal eerst naar het thema en zoek een leuk boek in de bibliotheek (of meerdere boeken als je zelf het hele thema moet doen) dat daarbij past en van daaruit ga ik op zoek op internet met het gevonden boek als basis voor mijn activiteiten. Met de gevonden ideeƫn vorm ik dan samen het thema.
Ik heb op mijn opleiding nooit kleuters gehad (was in mijn tijd apart) en ik heb veel geleerd van de site van juf Janneke, waar ik ook de opbouw van de lessen leerde. Op http://www.lerarenforum.be wordt erg veel door studenten gevraagd en komen heel veel thema's aan bod. In Belgiƫ is er nog steeds een aparte kleuteropleiding namelijk.
Voor kleuters zoek ik dan in alle vakken naar iets toepasselijks (o.a. werkjes, kralenplank, mozaĆÆek): rekenen, taal (o.a.verhaal, gedichtje, kringactiviteit, spelletje) knutselen, muziek, bewegen, tekenen, kleuren, techniek, biologie, aardrijkskunde en geschiedenis en misschien iets met verkeer.
Ik vind het altijd een uitdaging om er echt een geheel van te maken en als je eenmaal begint kom je steeds weer op nieuwe eigen ideeƫn, want stomweg iets van een ander kopiƫren kun je beter niet doen.

Het is nu misschien nog erg tijdrovend, maar in de loop van de jaren krijg je steeds meer 'bagage' en schieten ideeƫn je vaak ook al spontaan te binnen.

[Lespakket]

Ik start niet met niets, ik start met het doel. Van daaruit volgen de ideeƫn bij mij meestal vanzelf. Zo niet, dan zoek ik inspiratie online, bij andere sites of via Pinterest.

[Sylvia]

En zo doe ik het ook. Het doel is het belangrijkst van je les dus dat is je uitgangspunt. Internet kan dan een goede inspiratiebron zijn.

[miek]

zo doe ik het inderdaad ook. Als ik het doel voor ogen heb bedenk ik hoe ik dat op een aansprekende manier, binnen het thema, kan bereiken. Punt is wel een beetje dat een stagiaire vaak een opdracht krijgt als: geef een natuurles en dan niet voor ogen heeft wat het doel zou kunnen zijn (vooral bij kleuters, vaak zonder methodes, misschien met bonnenboek maar vaak dat nog niet eens). Ik raad je dan aan om eens bij de leerlijnen en tussendoelen te kijken. Als die op je stage niet zo duidelijk zijn kun je ook hier kijken: Ik weet niet of ze bij jou op stage een leerlingvolgsysteem zoals bijvoorbeeld kijk gebruiken maar daar vind je heel duidelijk de (tussen)doelen aan, passend bij de groep. Dan zou je van daaruit kunnen werken.
Ik had tijdens mijn eerste twee kleuterstages ook zo'n situatie waarbij ik zelf maar doelen moest bedenken die bij kleuters pasten. Ik werkte toen ook vaak van idee naar doel, later ben ik bij kleuters gaan werken en toen begon ik het pas leuk te vinden. Juist omdat ik toen wel zo doelgericht bezig was en de ideeen wel kwamen (en zoniet dan via internet) bij de doelen.
Ik vind kleuters nu de leukste groep om mee te werken.

[Lespakket]

Ik loop er elke keer weer tegenaan! Vooral nu bij de kleuters vind ik het erg moeilijk. Er is wel een thema, herfst, maar daar is zo'n beetje alles al 3 keer over uitgekauwd.

Oh, flauw misschien, maar je bent natuurlijk nooit uitgeleerd over de herfst! Juist als je het idee hebt dat 'alles' al gezegd is, ga dan op zoek naar iets wat de kleuters nog niet weten. Ga samen het weer in de herfst ontdekken door een weerstation te maken, meng verf in de kleuren van de herfst, bekijk hoe slakken leven. Onderwijs is niet 'lesformulieren invullen achter de computer', onderwijs is 'kennis overdragen, kinderen inspireren, samen onderzoeken' en nog veel meer

Maar ik ben geen student, dus ik mag eigenlijk helemaal niet antwoorden

Oh, ga ik toch nog iets zeggen: probeer niet van elke les 'de perfecte les' te maken, want dan ben je inderdaad uren aan het zoeken naar niks. Bedenk gewoon wat je de kinderen wilt (laten) leren, en werk dat verder uit. Maar dat had ik al gezegd

[Erick]

Hoe kijken andere studenten hier tegenaan en nog belangrijker: hoe ga je hiermee om? Misschien dat sommigen van jullie bepaalde 'tactieken' hebben voor het ontwerpen van een les. Hoe geef je jouw les stap voor stap vorm?

Ik zit nu namelijk alweer een uur achter de computer, maar heb nog geen woord op papier staan...

Wel herkenbaar! Ik heb ook wel eens momenten dat ik, wanneer ik de les wil voorbereiden, niet de juiste ideeƫn heb om die les die ik graag zou willen geven, in te vullen of op papier te zetten. Een andere keer gaat het gemakkelijker. Kan ik mezelf ook lopen pijnigen om iets leuks te bedenken...

Ik probeer altijd een week van te voren te weten wat ik voor bijvoorbeeld aardrijkskunde in de methode heb staan. Welke doelen en hoe de methode daar invulling aan geeft. Dan heb ik al een aantal dagen dat beeld in mijn hoofd en kan ik al nadenken over mijn invulling die steeds wat meer vorm krijgt. Uiteindelijk zet ik de les dan een of twee dagen van te voren op papier. Ik weet dan wat er aan materialen eventueel nodig is en welke werkwijze ik wil hanteren.

Erick

[Demy]

Ik loop er elke keer weer tegenaan! Vooral nu bij de kleuters vind ik het erg moeilijk. Er is wel een thema, herfst, maar daar is zo'n beetje alles al 3 keer over uitgekauwd.

Je situatie is erg herkenbaar!

Bij kleuters moet je je realiseren dat alles nog 'nieuw' is. Wat voor jou misschien een 'saaie' taaloefening met lettergrepen klappen is, is voor de kinderen weer een andere les.

Ik sluit mij aan bij de werkwijze van Joke.

En, heb je al een geschikte herfstles kunnen maken? Zo niet, ik help je graag.

[Sjanne]

Ik zou er niet vanuit gaan dat voor kleuters alles 'nieuw' is.
Waarom begin je niet met een activiteit over de herfst waardoor je erachter kunt komen wat de kinderen nog niet weten? (of nog niet goed weten)
Dan kun je daar lessen om ontwerpen...

[Joke]

Ik wil dat aanvullen met: voor kleuters kunnen sommige dingen niet vaak genoeg herhaald worden. (Hetzelfde voorleesboek kunnen ze wel -tig keer horen tot ze het uiteindelijk uit hun hoofd kunnen opzeggen. Dat vinden ze heerlijk, dus wees niet bang als er iets bij zit dat ze al weten. Kleuters zijn wat dat betreft anders dan de wat oudere kinderen.)
Zorg wel steeds dat ze er meer over te weten komen, iets nieuws boeit natuurlijk ook. Je zou bv. vanuit een andere hoek (of een ander vak) kunnen benaderen waardoor het allemaal weer heel anders lijkt. Bv. d.m.v. proefjes: paddestoelensporen, planten in gekleurd water, een geknakte plant die geen water meer kan opzuigen enz.
Misschien staan er nog leuke ideetjes op

[moimoi]

En als je het woord : herfst" vertaalt in andere talen, dan kun je via google met behulp van "afbeeldingen" soms op hele leuke en nieuwe dingen komen...

[super_juf]

Ik herken je situatie dusdanig dat ik het zat was om mijn eigen doelen te bedenken. Je geeft een vak en dan moet je een doel op papier zetten en vervolgens een les bedenken. Bij mij kwam er dan ook niet veel uit handen...

Ik zocht binnen het thema van de methode. Waar is de methode mee bezig. Als ik dan dingetjes las dan deed ik hier inspiratie op. Ik maakte mijn eigen variant hierop en je werkt meteen aan een doel wat landelijk vast is gesteld.

Als je compleet iets nieuws wilt ontwerpen, denk dan niet te moeilijk. Een doel voor een kleuter kan al zijn: ik weet welke kleuren de bladeren in de hrfst krijgen' of ' ik kan een paddenstoel uit papier knippen'
Door doelen heel kort en bondig op te schrijven, lijkt de les ook ineens gemakkelijker. Ten minste dit heb ik zo ervaren. nu moet ik er ook wel eerlijk bij zeggen dat wij op school werken met een digitaal portfolio en ik voor MLK kinderen een leerdoel moet opschrijven. Dit moet kort en bondig zijn. Onze leerdoelen beginnen ook altijd met "Ik + werkwoord"
Bedenk een simpel lesdoel, zoals hiieerboven en voor je pabo kun je dit later altijd uitbreiden. Maar zo kom je wewl evenop gang.

Succes hoor!

[FartherAway]

Bedankt voor alle reacties!

Werken vanuit een doel vind ik ook best moeilijk. Toch heb ik nu als doel gesteld: de kinderen weten meer over paddenstoelen in de herfst. En ga dus in mijn les in op de onderdelen, soorten, paddenstoelen die giftig kunnen zijn, etc.
Dat is ook zo gek. Ineens heb ik vanmorgen in 10 minuten die les geschreven, terwijl ik er eerst uren over nadenk.

Misschien is het inderdaad ook wel dat ik van elke les de perfecte les wil maken, wat natuurlijk niet altijd kan.

Als ik weer eens niets weet, zal ik dit topic weer eens doorlezen want er staan wel fijne dingen in.

[Joke]

Vergeet niet dat alles wat je leest uiteindelijk tot een ordentelijke brij in je hoofd gesorteerd wordt. Als je al die dingen niet gelezen had, was je vanmorgen waarschijnlijk niet zo makkelijk door die les gevlogen in 10 minuten.

[Lespakket]

Werken vanuit een doel vind ik ook best moeilijk. Toch heb ik nu als doel gesteld: de kinderen weten meer over paddenstoelen in de herfst. En ga dus in mijn les in op de onderdelen, soorten, paddenstoelen die giftig kunnen zijn, etc.

Misschien even muggenziften, maar hoe SMART is dat doel? Nog concreter: wƔt ga je de kinderen leren over paddenstoelen? Dat kun je vast benoemen, en dan heb je ook helder wat je tijdens je les wilt aanbieden. Je hoeft dan alleen nog te bedenken hoe je dat aanbiedt, hoe je het inleidt en hoe je controleert of de kinderen het begrepen hebben.