Wel, het voordeel van Jenaplan-klassen is dat de kinderen meestal enorm goed zelfstandig kunnen werken. De kans is groot dat ze sowieso al zullen weten wat ze moeten doen, omdat ze een weektaak hebben en gewend zijn om zelfstandig aan de slag te gaan. Ik heb zelf stage gelopen in groep 6-7-8 van een Jenaplanschool en ik merkte dat het wel redelijk vloeiend liep. In die klas had je 's morgens de werktijd, waarin dingen als rekenen, taal, begrijpend lezen en andere zaken gedaan werden. De kinderen hadden een weektaak en gingen gewoon aan de slag met wat ze moesten doen. Instructiemomenten waren meestal aan het begin van de week, maar het was ook heel goed mogelijk om gewoon één van de groepen te verzamelen en een gezamenlijke activiteit voor die groep te doen. De rest van de kinderen werkte wel door.
De tweede periode was de bloktijd, waarin projecten en ontwikkeling centraal stonden. De kinderen waren dan bezig om een werkstuk te maken, een spreekbeurt voor te bereiden, onderzoekjes uit te voeren, maar ook gewoon met lezen, een spelletje spelen of met de computer bezig zijn. Het was niet zomaar "doe wat je wilt", want de kinderen moesten wel op bepaalde momenten écht een goed project of werkstuk opleveren. En daar werkten ze tijdens de bloktijd ook gewoon naar toe. En ook in de bloktijd kon je met een groepje kinderen een bepaalde activiteit uitvoeren, geen probleem.
Als je trouwens een activiteit doet, begin je bijna altijd in de kring. De kring is een prettige manier om zaken te bespreken en uit te leggen en zorgt ervoor dat je de aandacht van de hele groep hebt. Sowieso zul je de dag in de kring beginnen met een "leeskring", "krantenkring" of iets anders. Meestal moeten de leerlingen om de beurt iets voorbereiden voor die dag, dus de kans is groot dat één van de leerlingen al iets te vertellen heeft.
Op de school waar ik stage liep was het gebruikelijk om ook groepsoverstijgend te werken. Ik werkte dan ook regelmatig samen met de leerkracht van de parallelle groep 6-7-8, bijvoorbeeld bij de rekeninstructie. Ik kreeg dan de groep-7-kinderen van hem en hij kreeg mijn groep-8-kinderen zodat we allebei maar één keer instructie hoefden te geven.
Dan had je ook nog de zaakvakken, die gebundeld waren in thema's. Thematisch werken is erg belangrijk in het jenaplan-onderwijs en dingen als wereldoriëntatie en creatieve expressie werden op mijn school klassikaal gegeven. Natuurlijk was er wel differentiatie in niveau: ik behandelde de onderwerpen van het thema wel gewoon klassikaal, maar ik gaf groep 8 uiteraard moeilijkere verwerkingsopdrachten dan groep 6. Ik maak me sterk dat er gewoon een les voor je klaar zal liggen als jij je daarmee bezig moet gaan houden.
Kortom: mijn ervaring met jenaplanonderwijs is dat het meeste zichzelf wel regelt en dat de leerlingen vaak zelf al heel zelfstandig zijn. Maak je dus niet al te druk hierom. Probeer te weten te komen wanneer de periodes van zelfstandig werken zijn en waar je kunt zien wat de kinderen moeten doen. Dan kun je de instructiemomenten vaak heel makkelijk inplannen tijdens die periodes en wijst de rest zichzelf wel
.
Succes!
Wees gewoon jezelf. Meer kun je niet zijn.