Overigens, wat referenda betreft. Dit onderwerp was er wat te groot en ingewikkeld voor, maar wel een prima hulpmiddel op de bevolking te peilen over plaatselijke zaken als koopzondag, sluiting van zwembaden etc.
Kun je dit wat meer uitleggen, Hannah?
Ja hoor, dat kan ik.
Dit "Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa" is een groot boekwerk, dat voor de "gewone burger" onleesbaar is. Je moet het dus maar hebben van de informatie die je elders krijgt. Het is duidelijk dat er tijdens deze campagne gelogen is. Een paar voorbeelden:
De één zegt: de EU wordt met dit verdrag meer democratisch, de ander zegt dat het juist nog bureaucratischer en juist minder democratisch wordt.
De één zegt dat een stem tegen de grondwet een stem tegen de toetreding van Turkije is, volgens de ander is dit niet waar.
Dit zijn zulke tegenstellingen, dat je wéét dat één van de twee kampen op bepaalde punten liegt. Maar wie liegt over elk punt? Je kiest dan op een gegeven moment welke persoon of groep je het meeste vertrouwt, maar eigenlijk is de enige manier om ècht zeker te weten wie gelijk heeft: de hele papierwinkel lezen. Helaas is het taalgebruik in die papierwinkel dusdanig, dat de meeste mensen er dan nog geen bal van snappen.
Het is bij dit onderwerp bovendien erg moeilijk te bepalen wat nou echt voor jezelf de gevolgen zijn. Wat gebeurt er nu precies met mij als deze wetten er komen en wat gebeurt er als ze er niet komen? Wat merk ik er nou eigenlijk in het dagelijks leven van?
Volgens Balkenende zou Nederland zo'n beetje tot stof vergaan als hij z'n zin niet kreeg, tewijl de nee-kant beweerde dat het Oostblok en Turkije het in Nederland te zeggen kregen als de wet er wel kwam. Geen van beide een erg realistisch beeld, maar zie maar eens uit te vinden wat er dan wèl gebeurt.
Wanneer je gaat praten over wel of geen koopzondag, ligt het heel wat minder ingewikkeld. Winkelpersoneel kan tegen stemmen omdat ze op zondag vrij willen zijn, of juist voor omdat ze op zondag meer verdienen en dan op een andere dag vrij krijgen. Mensen in de binnenstad stemmen waarschijnlijk tegen, want anders blijft er niet één dag over zonder drukte en parkeeroverlast. Voor mensen die gelovig zijn, zal de keuze ook niet al te moeilijk zijn: zondag is een rustdag, dus nee.
Mensen die doordeweek en op zaterdag werken, zullen hoogstwaarschijnlijk voor zijn. Je hebt dan ook nog een goep mensen die het allemaal zou roesten, die stemmen niet, of blanco.
Hoe dan ook: bij dit onderwerp kan ieder voor zichzelf èn anderen de gevolgen overzien en op basis daarvan een keuze maken.
Hetzelfde geldt voor de keuze om wel of niet een natuurbad op te houden. De gemeente heeft berekend hoeveel dat per huishouden zou kosten. Je kunt dan een afweging maken: Vind ik dat voor dat bedrag het bad open moet blijven of niet? Wat zou er nog meer met dat geld gedaan kunen worden? Vind ik dat belangrijker of minder belangrijk? De gevolgen zijn te overzien.
In mijn ogen was het onderwerp van ons eerste referendum te ingewikkeld. Het is denk ik wel goed dat het gehouden is, want heel veel mensen hebben zich nu toch wat meer verdiept in Europa. Maar ik ben van mening dat je dingen die voor mensen die daarvoor niet geleerd hebben onbegrijpelijk zijn, niet aan die mensen over moet laten. Wij hebben gestemd voor een tweede kamer. Daar zitten mensen die verstand van zaken hebben, daar mag je best wat meer vertrouwen in hebben.
Als het om minder ingewikkelde onderwerpen gaat, geldt trouwens dat laatste argument ook. Maar aangezien veel mensen toch het gevoel hebben dat er over hun hoofden besloten wordt en dat de afstand tot de politiek te groot is, is een referendum een goed middel. Mensen gaan zich wat actiever met de politiek bemoeien en dat is een goede zaak.